Teraz jechaliśmy do Ushguli w Gruzji przypadkowo złapanym samochodem. Nie jak cywilizowani ludzie, wspaniałą gruzińską drogą z zachodu na wschód przez Mestię, ale od wschodu, bezdrożami, wąskimi, obsypującymi się ścieżkami, które przecinają przełęcz łączącą Góry Swaneckie z pasmem Kaukazu Centralnego.

– Zła to droga, zła droga, potrzebny przewodnik – powtarzał nam kilka dni wcześniej oficer policji, gdy powiedzieliśmy mu, że idziemy pieszo. – Zła, niebezpieczna i bardzo, bardzo daleko. Aleksander Kuzniecow kiedyś napisał: zła droga to ta, z której podróżny na pewno tak się zwali, że ciała jego nie będzie można znaleźć. Dobra droga – to ta, z której podróżny spadnie, ale trupa jego znajdą i pochowają. A wspaniała droga to taka, z której podróżnemu może nawet uda się nie spaść.

– Maciek, kurwa, nie zagaduj kierowcy, bo się odwraca i nie patrzy przed siebie – powiedziałem dławiąc w sobie okrzyk przerażenia. Jechaliśmy dobre 20 minut i kilkakrotnie cudem uniknęliśmy zwalenia się w przepaść.
– Wiesz, jak z nim rozmawiam to wolniej jedzie – zachichotał Maciek, i chyba miał rację. To był prawdziwy antyczny dramat wpisany we współczesność. Ten tragiczny konflikt polegał na tym, że istniały dwie przeciwstawne i równorzędne racje, pomiędzy którymi nie sposób było dokonać słusznego wyboru. Z jednej strony mieliśmy oczka jak szparki pijanego kierowcy i nadmierną prędkość, a z drugiej strony wolną jazdę i brak kontaktu szofera z rzeczywistością. A nad tym wszystkim dominowały siły niezależne: kręta droga, mnóstwo promili we krwi szofera, bezdenne przepaści, chodzące samopas bydło, które akurat zawsze dawało się ominąć tylko przy zewnętrznej krawędzi drogi i padający deszcz.

Każde możliwe posunięcie, każde decyzje, na które nie mieliśmy wpływu, zbliżały nas do katastrofy. Modliłem się. Długo, wytrwale i w przerażeniu. Litania za litanią, koronka za koronką, dziesiątka różańca za dziesiątką, wzywałem świętych i błogosławionych, prosiłem, błagałem. Nawet od czartów nie omieszkałem zwyzywać nic nie rozumiejącego kierowcę, ale wszystko to było bezcelowe. Oto krewka swanecka krew, furiatyczna, niepohamowana niczym licwri, nasycona alkoholem z czaczy, krążyła dziko w organizmie Swana. Śmiał się szaleńczo co rusz zerkając przez ramię na nasze twarze. Czy mój strach był autentyczny? Klnę się na wszystko co moje. Pragnąłem tylko bezpiecznie wysiąść z samochodu.

A gdy wreszcie jakimś cudem dotarliśmy na miejsce, gdy naszym oczom ukazały się swaneckie wieże, gdy byliśmy u celu podroży, żywi, cali, przypomniałem sobie następujące słowa z książki Aleksandra Kuzniecowa:

Przepaścista droga nad rwącą w głębi rzeką Inguri usiana jest kapliczkami, upamiętniającymi kolejne ofiary jazdy przełomem rzeki. W każdej stoi butelka z czaczą (gruzińską grappą). Niektórzy kierowcy czczą pamięć zmarłych wypijając mniej lub bardziej symboliczną porcję tego mocnego trunku (60–63% alkoholu). Myślę, że kolejne kapliczki to m.in. skutek wznoszonych toastów – swoiste perpetuum mobile.

– Wiesz, mimo wszystko to była wspaniała gruzińska droga – powiedział Maciek klepiąc mnie po ramieniu, gdy ja wciąż kurczowo ściskałem poświęcony krzyżyk.
– Bez wątpienia – odpowiedziałem drżąc jeszcze na całym ciele, nie wiem czy to z winy skrajnego stresu, czy też na skutek zmęczenia wywołanego ciężkim plecakiem, który ustawicznie napierał na mnie z luku bagażowego. - Nigdy więcej nie wsiądę do samochodu z pijanym kierowcą. 

Pijesz, nie jedź, jedziesz, nie pij. Ale czy w Gruzji jest to w ogóle możliwe? Sakartvelos Gaumardżos! Niech żyje Swanecja! Niech żyje Gruzja. Niech żyje turysta, który "wychowany grzecznie" na zachodnich standardach po raz pierwszy odwiedza Gruzję! Carpe Diem.